د د امام علی (ع) فضایل د اهل سنت په کتابونو کي سرچينه کتل

{{سوال}}
د امام علی (ع) فضايل د اهل سنت له کتابونو څخه بیان کړئ.
{{پایان سوال}}

د امام علی (ع) فضايل د شیعه او اهل سنت په کتابونو کي رانقل شوي دي. اهل سنت د ډېرو آيتونو د نزول شأن د امام علي (ع) په باره کي ګڼلي دي او همداراز هغه، د قرآني تعبيراتو لکه «صالح المؤمنين»، «صادقين»، «هادي»او «خیرالبريه» مصداق ښوولي دي. ډېر روايتونه د اهل سنت په سرچينو کي هم د امام علي په باره کي له رسوالله (ص) څخه رانقل شوي دي او هغه يې تل د حق سره او په قيامت کي پر خلکو باندي حجت معرفي کړی دی.
	
==د اهل سنت مفسرونه او د امام علی (ع) فضايل په قرآن کي==

د اهل سنت مفسرونه  ګڼ شمېر آيتونه د امام علي (ع) په فضيلت کي ګڼلي دي:

* رسول الله (ص) ټول هغه آیتونه چې د کرامت په باره کي دي پر علي (ع) باندي شامل وګڼل. <ref>محمد صالح حسینی ترمذی، مناقب مرتضوی، ۱۹مخ، د بمبئی چاپ، ۱۳۲۱ق.</ref>

* کله چې د «خدای، جبرئيل او هغه د پام وړ مؤمن د هغه مرستندوی دي» (تحريم، ۴) آیه نازله شوه، رسول الله (ص) وفرمايل: د پام وړ مؤمن علي (ع) دی. <ref>ابن المغازلی، مناقب علی بن ابی طالب، ۲۶۹مخ، ۳۱ حديث، تهران، د مکتبه الاسلامیه خپراوي، ۱۴۰۲ق.</ref>

* رسول الله (ص) هغه آیه چي مؤمنانو ته سپارښتنه کوي چې د رښتيا ويونکو سره واوسېږئ <ref>د توبې سوره، ۱۱۹ آیه.</ref>، د امام علي (ع) او د خپل اصحابو په ټلوالي او ملګرتيا باندي تفسير کړ. <ref>حاکم الحسکانی، شواهد التنزیل، ۲ټوک، ۳۴۱ مخ، تهران، د ارشاد اسلامی خپرندوی، ۱۴۱۱ق.</ref> 

* هغه وخت چې هغه آیه نازله شوه چې پيغمبر يې ويروونکۍ وګڼل او ويې ويل چې د هرې ډلي لپاره به يو لارښوونکۍ وي[۵]<ref>د رعد سوره، ۷ آيه.</ref>، رسول الله خپل لاس پر ټټر کېښود او ځان يې ويروونکۍ وښوول او بيا يې په خپل لاس علي (ع) ته اشاره وکړه او هغه يې د امت لارښوونکۍ وبلل. [۶]<ref>ابن شیرویه دیلمی، فردوس الاخبار، ۱ټوک،  ۷۵ مخ، د دارالکتب العربی خپراوي، ۱۴۰۷ق.</ref>

* د رسول اکرم (ص) څخه رانقل شوی دی چې علي (ع) يې د هغه آيت مصداق وګڼل<ref>شواهد التنزیل، ۲ټوک،۴۵۹مخ.</ref> چې ايمان يې راوړی دی او صالح عمل يې ترسره کړی دی او د ښه ترينو مخلوقاتو څخه دی.<ref> د بينه سوره، ۷ آيه.</ref>

* د اعراف د سورې ۱۸۱ آيې د نازلېدو نه وروسته پيغمبر(ص) د هدايت شوي ټولنې څخه مقصد علي (ع) او د هغه شيعيان وبلل.<ref>سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی، ینابیع المودّه، ۱ټوک، ۱۲۸ مخ، قم، د شریف رضی خپرنوی، ۱۴۱۳ق.</ref>

* د «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ، أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ؛ د مخکښو مخکښان هغه څوک دي چې خدای ته نژدې دي» (واقعه، ۱۰-۱۲)، د نازلېدو نه وروسته رسول الله (ص) د جبرئيل څخه رانقل کړ چې د هغه څخه مراد علي (ع) او د هغه شيعيان دي چې د جنت لورې ته ترټولو نه مخکي ځي او خدای ته نژدې کيږي.<ref>سبط بن الجوزی، تذکره الخواص، ۱۷ مخ، تهران، د نینوی خپرندوی.</ref>

* نور آیتونه لکه د اکمال آیه، د لیله المبیت آیه، د ګوتمۍ بخښنې آيه، د مباهلې آيه او... هم د امام علي (ع) په شأن کي نازلې شوي دي.

==د اهل سنت روايتونه د امام علي (ع) په فضائل کي==

د اهل سنت کتابونه د امام علي (ع) په فضيلت کي روايتونه رانقل کړي دي:

* رسول الله (ص): «د علي (ع) نسبت ماته لکه د سر نسبت بدن ته دی».<ref> ابوبکر احمد بن علی الخطیب البغدادی، ۷ ټوک، ۱۲مخ، د بغداد تاریخ، بیروت، درالکتب العلمیه.</ref>
 
* رسول الله (ص) په يو روايت کي علي (ع) ښه ترينه انسان وګڼل او که هر څوک هغه و نه مني کافر دی.<ref>فردوس الاخبار، ۳ ټوک، ۸۹ مخ.</ref>

* حضرت محمد (ص) د تبوک په جګړه کي امام علي (ع) ته په خطاب کي، هغه ځان ته د هارون په شان حضرت موسی (ع) ته وګڼل، پرته له دې چې د اسلام د پيغمبر څخه وروسته به بل پيغمبر نه وي.<ref> د بغداد تاریخ، ۱۱ټوک، ۴۳۲ مخ.</ref>

* انس بن مالک رانقل کوي چې د پيغمبر سره و، چې علي (ع) راغۍ. پيغمبر (ص) وفرمايل: «زه او علي د قيامت په ورځ پرامت باندي حجت يو».<ref>د بغداد تاریخ، ۲ټوک، ۸۸ مخ.</ref>

* ام سلمه د پيغمبر مېرمنې د رسول الله (ص) څخه رانقل کړی دی چې هر وګړی علي (ع) ته ښکنځل وکړي ما ته يې ښکنځل کړی دی او هر څوک ما ته ښکنځل وکړي خدای ته يې ښکنځل کړی دی.<ref> ابن حسام الدین هندی، کنز العمال، ۱۱ټوک، ۶۰۲ مخ، ۳۲۹۰۳حديث، بیروت، د مؤسسه الرساله خپراوي، ۱۴۱۳ق.</ref>

* ابن عباس د رسول الله (ص) څخه رانقل کړی دی چې د علی (ع) سره مينه، ګناهونه له مينځه وړي لکه څنګه چي اور بوټي له مينځه وړي.<ref>د بغداد تاريخ،  ۴ټوک، ۱۹۵مخ.</ref>

* پيغمبر (ص) وفرمايل علی (ع) د حق سره دی او حق د هغه سره دی، دغه دواړه يو له بل څخه نه بېليږي تر څو د کوثر پر حوض باندي حاضر شي.<ref>ابن ابی بکر هیثمی، مجمع الزوائد،۹ټوک، ۱۳۴مخ،  بیروت، د دارالکتب العربی خپراوي، ۱۴۰۲ق.</ref>

==سر چينې==
{{پانویس|۲}}


[[fa:فضایل امام علی(ع) در کلام اهل‌سنت]]
[[ar:فضائل الإمام علي(ع) في مصادر السنية]]
[[en:Virtues of Imam Ali (a) in Sunni Sources]]
[[fr:Vertus de l'Imam Ali (a) dans les sources des sunnites]]