trustworthy
۷۰۷
سمونې
د "د خدای د عدالت معنا" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۵ کرښه: | ۵ کرښه: | ||
عدالت یې د هر څه کېښودل په خپل مناسب ځای کي معنا کړې ده. د خدای د عدالت د اصلي مصداقونو څخه يو د نړۍ په پيدايښت کي دی چې د کائناتو د اجزاوو او جوړونکي عناصرو تر منځ د تناسب او همغږۍ په معنا ده. | عدالت یې د هر څه کېښودل په خپل مناسب ځای کي معنا کړې ده. د خدای د عدالت د اصلي مصداقونو څخه يو د نړۍ په پيدايښت کي دی چې د کائناتو د اجزاوو او جوړونکي عناصرو تر منځ د تناسب او همغږۍ په معنا ده. | ||
دغه عدالت له دوو لارو څخه لاس ته راځي: خداى | دغه عدالت له دوو لارو څخه لاس ته راځي: خداى عالم، ځواکمن او حکيم دى او خپل کارونه د همدغو صفتونو پر بنسټ منځ ته راوړي او د هغه د فضل په وړاندي هيڅ خنډ نشته. همدارنګه د مطالعې په واسطه د طبیعت په نړۍ او د هغې په آثارو کي، د طبیعت د نړۍ د اجزاوو او جوړونکي عناصرو همغږۍ لاس ته راځي. البته دا امکان شته چې په ځینو مواردو کې، ځینې مخلوقات خپل بشپړ کمال ته و نه رسیږي، دا شی د خدای د عدالت سره تضاد نه لري؛ ځکه چې د طبیعت نړۍ د شخړې او تزاحم نړۍ ده. | ||
په شريعت كې د عدالت مراعات د خداى د عدالت بله څرګندونه ده. | په شريعت كې د عدالت مراعات د خداى د عدالت بله څرګندونه ده. | ||
| ۱۷ کرښه: | ۱۷ کرښه: | ||
د پیدایښت په نړۍ کې عدالت، د شتون د عالَم په جوړونکي اجزاوو کي توازن او همغږۍ ته ويل کيږي چې دغه تناسب او توازن د خدای له لورې ورکول شوی دی او موږ دا عدالت له دوو لارو څخه څرګندوو: | د پیدایښت په نړۍ کې عدالت، د شتون د عالَم په جوړونکي اجزاوو کي توازن او همغږۍ ته ويل کيږي چې دغه تناسب او توازن د خدای له لورې ورکول شوی دی او موږ دا عدالت له دوو لارو څخه څرګندوو: | ||
خدای | خدای عالم، ځواکمن او حکيم دی او خپل کارونه د علم، قدرت او حکمت پر اساس منځ ته راوړي او هېڅ خنډ هم د هغه د فیض په وړاندي نشته. | ||
د طبیعي نړۍ او د هغې د آثارو په مطالعه د طبیعي نړۍ د برخو او اجزاو همغږي موږ ته معلومه او څرګنده ده. البته، دا امکان شته چې په ځینو مواردو کې، ځینې موجودات خپل بشپړ کمال ته و نه رسیږي، دا د عدالت سره په تضاد کي نه ده؛ ځکه چې د طبیعت نړۍ د شخړې او تزاحم نړۍ ده. <ref>وګورئ: مطهری، مرتضی، د آثارو ټولګه، ۱ ټوک، ۷۸ – ۸۴ مخ، قم، د صدرا خپراوي، دوم چاپ، ۱۳۷۰ل.</ref> | د طبیعي نړۍ او د هغې د آثارو په مطالعه د طبیعي نړۍ د برخو او اجزاو همغږي موږ ته معلومه او څرګنده ده. البته، دا امکان شته چې په ځینو مواردو کې، ځینې موجودات خپل بشپړ کمال ته و نه رسیږي، دا د عدالت سره په تضاد کي نه ده؛ ځکه چې د طبیعت نړۍ د شخړې او تزاحم نړۍ ده. <ref>وګورئ: مطهری، مرتضی، د آثارو ټولګه، ۱ ټوک، ۷۸ – ۸۴ مخ، قم، د صدرا خپراوي، دوم چاپ، ۱۳۷۰ل.</ref> | ||
| ۳۰ کرښه: | ۳۰ کرښه: | ||
==د شريعت جوړونې په ډګر کي عدالت== | ==د شريعت جوړونې په ډګر کي عدالت== | ||
عدالت په قانون جوړولو کې داسي معنا شوې ده چې د حق خاوند ته د هغه حق ورکړ شي. نو په دې عدالت کې معیار د حق رعایت کول دی. او هغه څوک کولای شي چې د انسانانو او نورو طبيعي مخلوقاتو حقوق په ښه توګه رعایت کړي او حقدار ته حق ورکړي چې د انسان د وجود پرټولو اړخونو باندي پوه وي او د خپلو بندګانو د نېکمرغۍ او انحطاط په لار باندي خبرتيا ولري او هغه خدای دی. نو د دې ځانګړتیاوو په پاملرنې سره خپل قوانین جوړوي. دا امکان شته چې | عدالت په قانون جوړولو کې داسي معنا شوې ده چې د حق خاوند ته د هغه حق ورکړ شي. نو په دې عدالت کې معیار د حق رعایت کول دی. او هغه څوک کولای شي چې د انسانانو او نورو طبيعي مخلوقاتو حقوق په ښه توګه رعایت کړي او حقدار ته حق ورکړي چې د انسان د وجود پرټولو اړخونو باندي پوه وي او د خپلو بندګانو د نېکمرغۍ او انحطاط په لار باندي خبرتيا ولري او هغه خدای دی. نو د دې ځانګړتیاوو په پاملرنې سره خپل قوانین جوړوي. دا امکان شته چې ښایي د هغه په قوانینو کې توپيرونه په سترګو شي، خو دا توپیر د الهي حکمت څخه سرچينه اخلي او تبعیض او ظلم پکي نشته.<ref>وګورئ: سعیدی مهر، محمد، اسلامی کلام، ۱ ټوک، ۳۲۸مخ، قم، د طه کلتوري مؤسسه، لومړی چاپ، ۱۳۷۷ل.</ref> | ||
د ظلم سرچينه چې د عدل پر خلاف دی، له دوو شيانو څخه يوه ده: په حق او د هغه په خاوندانو باندي ناپوهي، يا د ظالم اړتيا او ظالم ته د هغه د کار څخه ګټه رسېدل. | د ظلم سرچينه چې د عدل پر خلاف دی، له دوو شيانو څخه يوه ده: په حق او د هغه په خاوندانو باندي ناپوهي، يا د ظالم اړتيا او ظالم ته د هغه د کار څخه ګټه رسېدل. دا دواړه احتمالونه د خدای په باره کي نشته. ځکه خداى نه په حكمونو او حقوقو او د هغو پر خاوندانو باندي ناپوهه دی او نه د ظلم څخه هغه ته ګټه رسيږي. <ref>سعیدی مهر، محمد، اسلامی کلام، ۱ ټوک، ۳۲۹ مخ، قم، د طه کلتوري مؤسسه، لومړی چاپ، ۱۳۷۷ل.</ref> | ||
==د لا ډيري مطالعې لپاره== | ==د لا ډيري مطالعې لپاره== | ||